jaarverslag

jaarverslag 2024

De eerste week van januari was het museum alle dagen open vanwege de kerstvakantie, daarna tot eind maart alleen de weekenden, het gebruikelijke winterrooster, met uitzondering van de week voorjaarsvakantie. Vanaf april tot en met de herfstvakantie begin november, zes dagen per week en tot einde jaar wederom het gebruikelijke winterrooster.
Voor het eerst sinds 2016 kwam het bezoekersaantal weer boven de zevenduizend, namelijk 7.228. Positiever dan onze collega’s in de museumwereld; kleine musea lopen nog zo’n derde achter (33% minder dan vóór de corona-crisis), volgens de nieuwsberichten.

Van onze bezoekers kwam 28,3 % uit de regio Waterland, 57,4 % uit de rest van Nederland en 14,3 % uit het buitenland.

Tijdens de Monnickendammer Visdagen in juli en augustus is extra aandacht besteed aan het feit dat men het museum tegen gereduceerd tarief kon bezoeken, door het programma van de Visdagen te tonen. Hiervan is weinig gebruik gemaakt.

Het museum zet een aantal middelen in om een breed, divers en nieuw publiek te bereiken, de drempel naar het museum te verlagen en de collectie te ontsluiten: een eigen website, maar ook berichten op andere websites, in dag- en weekbladen en kunsttijdschriften, bij de Museumvereniging en de regionale omroep.
Verder is er samenwerking met de SPW en de Gemeente Waterland. Ook verspreiden we folders en affiches, staan we in het jaarboek en op de site van V.O.M. en geven we nieuwsbrieven uit voor belangstellenden en betrokkenen.
Wat betreft de sociale media: wij zij als @despeeltoren actief op Facebook, Instagram en sinds kort ook op TikTok.

Conform de Museumnorm 2020 onderschrijven onze Raad van Toezicht en ons bestuur de 17 normen voor goed museaal handelen en de daarin genoemde museum-codes zoals de Ethische Code, de Governance Code Cultuur, de Code Diversiteit en Inclusie en de Fair Practice Code.

Dit jaar bleek onze lift nogal eens storing te hebben. Deze is onmisbaar voor onze bezoekers met beperkingen, waarvoor wij ook graag toegankelijk zijn. Eerder dan gehoopt was de lift aan het einde van haar levensduur, zodat aan het eind van 2024 na ruim twaalf en een half jaar dienst een nieuwe besteld moest worden door de Stichting Beheer, de eigenaar van het pand. De nieuwe lift zal begin februari 2025 ingebouwd worden, wat voor enige tijdelijke overlast zal gaan zorgen.

Begin 2024 zijn twee nieuwe leden aangetreden in de Raad van Toezicht: Take Dammen en Dirk van Vliet ter vervanging van de aftredende leden Jan Konijn en Klaas Roos. Lid Jan Werner is aangebleven. De Raad heeft uit zijn midden Dirk van Vliet als voorzitter gekozen. De taak van de Raad bestaat op grond van de statuten kortgezegd uit toezicht op het beleid van het museumbestuur en op de algemene gang van zaken in de Stichting Waterlandsmuseum de Speeltoren en de Stichting Vrienden van het Museum. Daarnaast benoemt de Raad nieuwe bestuursleden van het museum: dit is gebeurd in het plenaire overleg met het museumbestuur in december 2024 waarbij Fred Omvlee door de Raad als nieuw lid is benoemd en daarbij tegelijkertijd als nieuwe voorzitter van in het museumbestuur is gekozen.

Om de museumjaarkaart te mogen gebruiken moet het museum lid zijn van de Museumvereniging én wordt het museum elke circa 10 jaar opnieuw bekeken en geregistreerd. In 2024 viel ons museum in de steekproef van de herijking. Al in 2023 was veel van het benodigde papierwerk ingeleverd en op 31 januari was de audit. Die verliep goed en na afhandeling van enkele kleine punten kregen wij in oktober een positief bericht.

De schilderijen van Sigrid van Essel met de titel “Horizon” waren nog tot 5 mei te zien.

Daarna is de tentoonstelling “Winkels van Toen in Monnickendam” opgebouwd, de opening daarvan was op 2 juni. Deze heeft veel belangstelling getrokken, met name ook lokaal publiek. Er zijn diverse middagen georganiseerd met oud-winkeliers. En deze tentoonstelling is op zondag 3 november afgesloten.

“Knitted Narratives” van Boukje Kemper uit de Beemster, gebreide, textiele werken ‘verhalen’, hangen er sinds 10 november, deze tentoonstelling loopt door tot in 2025.

In het begin van 2024 (tot eind juni) was er nog de tentoonstelling “Van oude sluis tot nieuw gemaal”, met vondsten uit de Nieuwendam, ter plaatse van het gemaal Monnickendam, door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier in tijdelijke bruikleen gegeven en aangevuld met een leuk en leerzaam filmpje.
Daarna was de vitrine voor het 121⁄2-jarig jubileum van de Archeologische Werkgroep Waterland, één van de onderdelen van V.O.M. Zij hebben hun mooiste stukken tentoongesteld én het museum determinatiewijzers (op A3-formaat) voor jongeren geschonken.

In de kerstvakantie waren er drie workshops, afgestemd op de tentoonstelling “Horizon” van Sigrid van Essel. De kinderen maakten schilderijen van een horizon en kleitegels o.l.v. Martin Visser. Er waren voldoende aanmeldingen en het resultaat was prachtig.

In de voorjaarsvakantie waren er ook drie workshops. N.a.v. de tentoonstelling “ Winkels van Toen” kregen de kinderen de opdracht om van hout hun eigen winkel te bouwen. De tweede workshop was het schilderen van een portret, met aandacht voor verhoudingen en de vorm van een gezicht. Dan Oudhollandse tegels stempelen en schilderen op stevig karton. Martin Visser had diverse tegels meegebracht uit de archeologische werkruimte en gaf informatie over afbeeldingen op oude tegels, zoals molens, schepen en huizen.

Er waren veel aanmeldingen voor deze workshops.

In de zomervakantie waren er bouwplaten van de “Winkels van Toen” aanwezig in de juniorzaal. Kinderen mochten het winkeltje achterlaten in het museum en plaatsen in het drieluik, met daarop de skyline van Monnickendam. Er werd veel gebruik gemaakt van deze activiteit en er waren zelfs kinderen uit Polen, die hun werkstuk achterlieten met een naam van een Poolse winkel.

Ook in de herfstvakantie waren er drie workshops. Schilderen op canvas, het onderwerp was vrij. De materialen waren behalve acrylverf ook mos, houtsnippers, zand, schelpjes en wol. Door het gebruik van deze materialen werden de kinderen uitgedaagd en kwamen steeds weer op nieuwe ideeën. Keramiek: winkeltjes van klei onder leiding van Lizzy Beenhakker. De winkels werden gebakken in een professionele oven. Het winkeltje werd geleverd met een waxinelichtje en kon thuis beschilderd worden. En als laatste een straatje met bouwplaten van winkeltjes. Voor de workshops waren veel aanmeldingen, helaas moesten we een aantal kinderen teleurstellen.

De mosselverkoop tijdens de Visdagen heeft in totaal €3000 opgeleverd. Dit bedrag werd verdeeld over twee goede doelen voor de jeugd. De Juniorzaal kreeg dit jaar een bedrag van €1500.

Het geld zal o.a. besteed worden aan: een speurtocht voor kinderen 3 tot 6, kleding voor het speelhuisje en de aanschaf van papier, verf, potloden en scharen.

Bestuur

In overleg met de Raad van Toezicht werd besloten de samenstelling van het bestuur per 1 januari

2024 als volgt vast te stellen:

Fred Omvlee                algemeen bestuurslid (voorzitter per 01-01-2025)

Jan Colaris                   interim-voorzitter 

Ada van der Linden    secretaris
Jaap Wortel.                penningmeester

Petra Bader.                 bestuurslid, artdirector en coördinator communicatie 

Het bestuur heeft 11x (maandelijks, met uitzondering van augustus) vergaderd, zij hebben eenmaal een gesprek met de burgemeester, wethouder cultuur en enkele beleidsambtenaren gehad. Er heeft ook eenmaal een gesprek met de Stichting Vrienden van met Museum plaatsgevonden en met de Raad van Toezicht is tweemaal contact geweest (1x formeel en 1x informeel).

Het bestuur en enkele vrijwilligers hebben meegedaan met een traject van de Rabobank, een masterclass vrijwilligers-management (2 plenaire sessies en 2 sessies 1:1 bij ons in het museum), wij hebben hier tips en tricks gekregen over het werven én behouden van de voor ons zo belangrijke vrijwilligers.

Ook kreeg het bestuur regelmatig uitnodigingen voor openingen van tentoonstellingen van andere musea, zoals Jan Lont op Wieringen, het Edams Museum en Het Houten Huis in De Rijp. Waar mogelijk hebben wij hier gehoor aan gegeven.

Het Netwerk Zuiderzeemusea is voor het bestuur en belangrijke netwerkclub, vrijwel alle musea rond de voormalige Zuiderzee participeren hierin, er wordt informatie op alle terreinen het museum betreffende uitgewisseld, van collectiebeheer tot het trekken van bezoekers.

Zonder onze ruim 70 onbezoldigde vrijwilligers zou ons museum niet kunnen bestaan. Met dank aan die bijzonder enthousiaste en deskundige vrijwilligers hebben wij een uitmuntend en prachtig museum om trots op te zijn. Een museum dat afgelopen jaar weer de kwaliteitstoets van het Museumregister succesvol aflegde en opnieuw het certificaat Geregistreerd Museum ontving. Zonder inzet van velen in allerlei functies zou dat onmogelijk zijn; ze zijn er als gastvrouw of gastheer, voor collectiebeheer, voor onze activiteiten voor de jeugd, voor het inrichten van exposities en voor allerlei onderhoudstaken (ook in specialismen

zoals onderhoud aan klokken, het gebouw et cetera), in bestuur en Raad van Toezicht. Dat doen we in allerlei enthousiaste werkgroepen en teams en het wordt door onze bezoekers gewaardeerd, zoals blijkt uit de vele positieve reacties in ons gastenboek.

Een groepje vrijwilligers wisselde ook dit jaar weer kennis uit met collega’s van enkele andere musea uit de Kring Zuiderzeecollectie door elkaar over en weer te bezoeken, dit jaar onder meer met als onderwerp subsidie- en fondsenwerving. Ook werd een nieuw meerjarenprogramma voor de Kring opgezet, waarin eveneens uitwisseling van kennis tussen medewerkers en mogelijk organiseren van gezamenlijke tentoonstellingen weer centraal zullen staan.

Op zaterdag 26 oktober gingen onze vrijwilligers op uitnodiging van bestuur en Werkgroep Vrijwilligers een gezellig dagje uit en bezochten met ruim 40 personen het Museum Broeker Veiling in Broek op Langedijk. Op zondagmiddag 29 december hadden we onze eindejaarsborrel met hapjes in ons eigen museum.

Helaas raakten we dit jaar door diverse oorzaken enkele vrijwilligers kwijt, maar gelukkig kwamen er ook weer 6 nieuwe bij. In de zomerperiode zitten we geregeld best krap in het aantal inzetbare coördinatoren en medewerkers, ook door de grotere vakantiespreiding en de leeftijdstoename van ons vrijwilligerskorps – er mogen er dus best nog wat bij. Zo zoeken we dus nog enkele gastdames en gastheren en 1 of 2 dagcoördinatoren. Ook in het voorjaar van 2025 zullen we weer actief vrijwilligers gaan werven.